Captain Beefheart, bij de burgerlijke stand bekend als Don van Vliet, is op 69-jarige leeftijd overleden aan multiple sclerose.
In de tweede helft van de fameuze jaren zestig werd Van Vliet een cultheld door zijn experimentele rock ‘n roll, gemaakt onder de naam Captain Beefheart and his Magic Band.
In die beginjaren was de invloed van zijn jeugdvriend Frank Zappa op zijn muziek groot, hoewel Van Vliet Zappa op zijn beurt vermoedelijk net zo hard beïnvloedde. Ze kawmen samen vanuit de Mojave-woestijn naar Californië om er een film op te nemen, Captain Beefheart Meets the Grunt People, en verzeilden vervolgens in de muziek.
Beiden experimenteerden met blues, rock ’n roll, moderne klassieke muziek en progressieve jazz, afwijkende maatsoorten en idem teksten. Die van Van Vliet waren vaak net zo surrealistisch en poëtisch als onbegrijpelijk.
Kippenvel heeft serieus geprobeerd Captain Beefheart’s muziek goed te vinden, maar dat is tot op heden mislukt. Wel bleek daarbij duidelijk, dat de late Tom Waits veel aan Van Vliet te danken heeft.
Van Vliet leerde zichzelf als tiener saxofoon en mondharmonica bespelen maakte tussen 1967 en 1982 elf studioalbums. Tussendoor trok hij zich meer dan een teleurgesteld terug uit de muziek, om zich er kort daarop weer in te storten.
Dubbelaar Trout Mask Replica verwierf een mythische naam. Trout Mask Replica verscheen in 1969 en stond onlangs nog op de 58e plaats in een album top-500 aller tijden door het Amerikaanse muziekblad Rolling Stone.
Van Vliet stond daarbij bekend als een tirannieke bandleider, die zijn muzikanten wekenlang dwong tot lange dagelijkse repetities op bijna onspeelbare stukken en ze beurtelings ontslag gaf en vrijwel onmiddellijk daarna weer aannam. Het vreemde is dat veel van zijn muzikanten zich die volgens hun zeggen hondse behandeling niet alleen lieten welgevallen, maar ook blij waren dat zo’n ontslag door hem ongedaan werd gemaakt.
Na 1982 trok hij zich verbitterd terug uit de muziekwereld, keerde terug naar de Mojave-woestijn en legde zich exclusief op schilderen toe. Multiple sclerose openbaarde zich bij hem aan het begin van de jaren negentig.
Op de site van Van Vliet galerie is het nieuws van zijn overlijden nog niet te lezen. Wel vind je daar informatie over en reproducties van zijn schilderijen: